BÀI 567 – Công dụng Bùm bụp

Bùng bục chữa một số bệnh về đường tiết niệu có triệu chứng tiểu đục, chữa đau dạ dày, lở loét miệng. Chữa trĩ, sa tử cung.

Tên gọi, phân nhóm

Tên gọi khác: Bùng bục, Bục bục, Bông bét, cây lá ngõa kok po hou

Tên khoa học: Mallotus barbatus Muell. Et Arg

Thuộc họ: Thầu dầu (danh pháp khoa học: Euphorbiaceae).

Cây Bùng bục

Mô tả cây

Bùng bục là một cây nhỡ, cao chừng 1.5-2m, cành non có nhiều lông màu vàng nhạt. Lá mọc so le, phiến lá hình tim, đầu lá dài nhọn, phía cuống tròn hay thẳng góc với cuống, mép nguyên hay hơi thành 3 thùy cắt không sâu, dài rộng chừng 15-18cm, khi còn non mặt dưới có những lông màu vàng nhạt, khi già có thể nhẵn, những cuống dài có phủ lông màu vàng.

Mùa hoa vào các thàng 4-5 ở miền Bắc, mùa quả vào tháng 8-9. Hoa khác gốc, mọc thành bông ở đầu cành hay kẽ lá, hoa đực dài và nhỏ hơn hoa cái. Bông hoa dài tới 20cm. Quả có lông cứng to dài. Hạt màu đen, nhỏ, chỉ lơn hơn đầu đinh ghim một chút.

Phân bố, thu hái và chế biến

Cây bùng bục mọc hoang ở khắp các miền rừng núi nước ta. Thường ít được dùng, nhưng dân tộc ít người một vài vùng có dùng hạt của nó để ép lấy dầu đặcnhư sáp dùng thắp đèn hay làm nến.

Thành phần hoá học

Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu. Sơ bộ ta thấy trong hạt bùng bục vó một chất sáp có thể dùng làm nến hay sáp.

Vị thuốc Bùng bục

Tính vị

Bùng bục có vị hơi đắng và chát, tính bình.

Tác dụng:

Rễ có tác dụng hoạt huyết, bổ vị tràng, thu liễm; lá và vỏ đều có tác dụng tiêu viêm, cầm máu.

Thành phần hóa học

Sơ bộ chúng ta có thể thấy, bên trong hạt Bùm bụp chứa một lượng chất sáp có thể dùng làm sáp hoặc nến.

Hiện nay tồn tại rất nhiều đề tài nghiên cứu khoa học kể cả trong nước và ngoài nước về dược liệu Bùm bụp trên Pubmed.

Các nhà khoa học công tác tại Viện KH&KT Việt Nam đã nghiên cứu và thành lập được tất cả là 1 triterpen và 6 triterpinoid 5 vòng từ dược liệu:

• 3-alpha-hydroxyhop-22 (29)-en
• Friedelanol
• Epifriedelanol
• Taraxeron
• Hennadiol
• Friedelin
• Epitaraxerol.

Các nhà khoa học Trung Quốc đã thực hiện cuộc nghiên cứu tác dụng của vị thuốc Bùm bụp trên tất cả là 40 con vịt đang bị nhiễm siêu vi viêm gan vịt. Sau đó chia thành 5 nhóm: Nhóm chứng sử dụng lamivudin, bốn nhóm còn lại sử dụng dược liệu với liều lớn dần. Sau 21 ngày sinh thiết gan và kiểm tra siêu vi gan cho thấy phần rễ của dược liệu có khả năng kháng virus viêm gan B tốt hơn chất lamivudin vì dược liệu không có tác dụng phụ.

Theo nghiên cứu của Viện dược liệu Thượng Hải, các nhà khoa học đã phân lập được 8 nhóm hợp chất từ thân của vị thuốc Bùm bụp:

• Beta-sitosterol-3-O-beta-D-glucopyranosid (daucosterol)
• Beta-sitosterol
• Mussaenosid
• 6-methoxy-2H-1-benzopyron4-on
• Ursolic acid
• Acetyl aleuritolic acid
• 12-ursen-3-on
• 3-hydroxy-12-ursen.

Các nhà  khoa học thuộc Viện KH&KT Việt Nam và Viện hóa hợp chất thiên nhiên đã thực hiện nghiên cứu trên lá Bùm bụp và phân lập được hai hợp chất gồm:

• 6-[1′-oxo-3′(R)-methoxy-butyl]-5,7-dimethoxy-2,2-dimethyl-2H-1-benzopyran
• Benzopyran 6-[1′-oxo-3′(R)-hydroxy-butyl]-5,7-dimethoxy-2,2-dimethyl-2H-1-benzopyran.

Hai hợp chất này có tác dụng độc tế bào mạnh giúp tác động và chống hai dòng tế bào ung thư gan của con người (human hepatocellular carcinoma).

Các nhà khoa học công tác tại Đại học Quân y số 1 Trung Quốc đã thực hiện thí nghiệm và chứng minh cây Bùm bụp có khả năng tái tạo tế bào gan đã bị xơ hóa và chống oxy hóa.

Công dụng

Rễ Bùng bục có tác dụng chữa Viêm gan mạn tính, sưng gan lá lách, Sa tử cung và trực tràng; Huyết trắng, phù thũng khi có thai; Viêm ruột ỉa chảy.

Một vài nơi như Nghệ An, Hà Tĩnh, Lào dùng ép hạt dầu để thắp.

Tại Trung Quốc người ta dùng một loại bùng bục, vỏ thân cây này được dùng chữa nôn mửa, còn có tác dụng sát trùng, nấu cao dán lên mụn nhọt có tác dụng đỡ nung mủ và lên da non. Gần đây người ta còn thấy vỏ cây này có tác dụng giúp sự tiêu hóa, dùng chữa đau dạ dày và loét tá tràng có kết quả.

Ứng dụng lâm sàng của Bùng bục

Viêm gan mạn tính, sưng gan lách:

 Rễ Bùng bục 15g, rễ Muỗng truồng 30g và rễ Sim 30g, sắc uống, sẽ đỡ nhiều.

Sa tử cung và trực tràng: 

Rễ Bùng bục 30g, rễ Kim anh 15g, sắc uống.

Băng huyết sau khi đẻ: 

Vỏ thân khô Bùng bục 15g, phối hợp với thân cây Lấu, rễ Vú bò, cành lá Chua ngút, mỗi vị 12g, sắc uống, khá hiệu quả.

LIÊN HỆ MUA SẢN PHẨM:
0939714275
tiemthuocbacsaithanh
Thuocbacsaithanh

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
SƠN TRA VÀ NHỮNG CÔNG DỤNG TUYỆT VỜI
HOÀNG KỲ – DƯỢC LIỆU TỪ THIÊN NHIÊN