BÀI 489 – Cỏ thanh ngâm làm thuốc bổ máu

Cỏ thanh ngâm thường mọc hoang ở nhiều nơi, cây thuốc dùng để chữa đau nhức khá hiệu quả, cây thuốc dùng ở dạng khô sắc nước uống để chữa bệnh.

Tên khác

Tên thường gọi: Thanh ngâm, Thằm ngăm đất, Mật đất.

Tên khoa học: – Picria fel-terrae Lour.

Họ khoa học: thuộc họ Hoa mõm sói – Scrophulariaceae.

Cây Thanh ngâm

Mô tả:

Cây thảo cao tới 40cm, thường đâm rễ ở các mắt dưới, thân vuông, có lông thưa hay dày. Lá mọc đối, phiến xoan, dài 2-5cm, rộng 1,5-3cm, hơi nhọn ở đầu, dạng góc và tới tròn ở gốc, mép có răng đều, gân phụ 4-5 cặp, có lông mịn; cuống 2-15mm, có cạnh.

Chùm hoa ở nách lá thưa, gồm 4-5 hoa, có cánh hoa màu nâu đỏ trừ môi dưới. Quả nang dạng trứng, hình cầu, nhẵn, có mũi. Hạt vàng, hình trụ.

Ra hoa quanh năm.

Bộ phận dùng:

Toàn cây – Herba Picriae, thường gọi là Thổ huyền sâm, Ðịa đởm thảo.

Nơi sống và thu hái:

Loài của Ấn Độ, Mianma, Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Việt Nam, Malaixia, Philippin, Inđônêxia. Ở nước ta, cây mọc ven rừng, rừng thường xanh đồng bằng đến 900m từ Lai Châu, Lạng Sơn, Bắc Thái, Hoà Bình, Hà Tây tới Quảng Trị.

Vị thuốc Thanh ngâm

Tính vị:

 Vị đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng giảm đau. Lá khai vị, kích thích ruột, làm ra mồ hôi, lợi tiểu và điều kinh.

Quy kinh: 

Chưa có nghiên cứu

Bảo quản: 

Nơi khô ráo, thoáng mát

Thành phần hóa học:

Cây rất đắng, chứa một glucosid là curangin, có nhiều tính chất của digitalin và cũng có tác dụng trợ tim.

Công dụng, chỉ định và phối hợp:

Công dụng chính: mát gan, lợi tiểu, giảm ho, an thần, bổ máu, kích thích tiêu hóa.

Lá được dùng trong giai đoạn đầu của thủy thũng, sốt gián cách, vô kinh, đau bụng và đau vùng thắt lưng. Ở Molluyc, người ta dùng cây làm thuốc trị giun và cũng làm thuốc trị sốt rét cách ba ngày, kích thích gan làm vận chuyển mật tới ruột nhưng không khử lọc; cũng dùng trị đau bụng. Ở Malaixia, do cây có vị đắng nên được dùng khai vị. Dịch cây dùng gây nôn và nước sắc lá dùng trị đau dạ dày, bệnh về gan.

Ông bà ta hay bảo “thuốc đắng giã tật” và câu này hoàn toàn đúng khi nói về cỏ thanh ngâm. Thật vậy, chính vì loại cây này có vị rất đắng mà dân gian còn gọi nó là cỏ đắng (khổ thảo), cỏ mật đắng (khổ đảm thảo), cỏ mật cá (ngư đảm thảo), cỏ mật đất (địa đảm thảo), sản đắng…

Tuy đắng như vậy nhưng cỏ thanh ngâm lại có nhiều tác dụng quý, được ứng dụng trong nhiều bài thuốc dễ thực hiện: từ dùng tươi đến làm nước chiêu thuốc, ngâm rượu và thuốc sắc. 

Một số hoạt tính của cỏ thanh ngâm

• Tác dụng chống ung thư: Các nhà khoa học Trung Quốc đã tiến hành nghiên cứu về khả năng phòng chống ung thư của cỏ thanh ngâm trong ống nghiệm và trên thực nghiệm. Kết quả cho thấy, chiết xuất cỏ thanh ngâm có tác dụng chống ung thư dạ dày.
• Chống oxy hóa và chống ung thư vú: Theo tạp chí Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, chiết xuất từ cỏ thanh ngâm có tác dụng chống oxy hóa đáng kể, đồng thời chống sự tăng sinh không kiểm soát nên giúp cơ thể phòng ngừa nhiều bệnh do oxy hóa, trong đó có bệnh ung thư vú. Bên cạnh đó, một nghiên cứu khác về lá thanh ngâm cũng cho thấy tác dụng ức chế ung thư vú đáng kể.
• Tính an toàn: Các thí nghiệm về độc tính của lá thanh ngâm cho thấy đây là thảo dược khá an toàn. Với liều 125 và 250 mg / kg BW chiết xuất ethanol từ lá thanh ngâm, kết quả báo cáo cho thấy là không gây độc hại.

Lưu ý

• Mặc dù cỏ thanh ngâm được đánh giá là an toàn nhưng người bệnh cũng không dùng quá liều. Các thí nghiệm trên động vật cho thấy dùng thuốc này ở liều cao có thể gây ra viêm gan nhẹ, nôn mửa, đi tả, viêm bể thận mãn tính… Trong đó, so với thỏ thì độc tính của thanh ngâm đối với chó có phần nghiêm trọng hơn.

LIÊN HỆ MUA SẢN PHẨM
0939714275
tiemthuocbacsaithanh
Thuocbacsaithanh

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
– Cây Chẹo Tía
– TÁC DỤNG CỦA CỦ ĐẬU (CỦ SẮN)