BÀI 448 – 10 bài thuốc từ cây hàm ếch

Cây hàm ếch là vị thuốc quen thuộc trong dân gian với tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng,… Loại cây này thường được sử dụng trong các bài thuốc trị chứng bạch đới, đau nhức xương khớp do thay đổi thời tiết, sỏi bàng quang hay mụn nhọt sưng tấy,…

Mô tả chung về cây hàm ếch

Cây hàm ếch có tên khoa học Saururus chinensis, tên gọi khác là trầu nước, tam bạch thảo, đường biên ngẫu. Đây là một loài thực vật có hoa trong họ Saururaceae. Có thể nhận dạng loại cây trên thông qua những đặc điểm dưới đây:

Đặc điểm nhận dạng

Đây là loại cây thảo, sống dai, có thân rễ ngầm, mọc rễ ở đốt, phần thân mọc đứng cao 30-80cm. Thân phân đốt, có gờ ở xung quanh. Lá cây mọc so le, phiến lá hình trứng, đầu nhọn, gốc tròn hay hình tim, dài khoảng 8-12cm, rộng 4-5cm, có 5 gân, tù gốc.

Phần cuống lá dài khoảng 3-6cm, gốc cuống có bẹ. Hoa của cây hàm ếch có màu trắng, mọc thành lông dài 3-6cm, buông thõng xuống phía dưới. Hoa thuộc dạng trần, nhỏ. Khi cây ra hoa, thường có 1-3 lá màu trắng ở ngọn kèm theo bông hoa. Quả nang hình cầu, hạt hình trứng, nhọn đều.

Phân bố, bộ phận sử dụng, thu hái, chế biến

• Toàn bộ cây hàm ếch từ lá, thân, hoa, quả,… đều có thể được sử dụng làm thuốc.
• Phân bố: Cây mọc dại ở ruộng trũng, nơi ẩm ướt và ven suối ở rừng, thường gặp nhiều ở các tỉnh phía Bắc.
• Thu hái  – sơ chế: Dược liệu được thu hái quanh năm nhưng thời điểm tốt nhất là vào mùa hè – thu. Sau khi hái về có thể dùng tươi hoặc đem phơi khô, dùng dần.

Tính vị, quy kinh

Cây có vị ngọt, cay, tính hàn và chưa được quy vào kinh nào. Tuy vậy chúng vẫn mang đến vô số công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, đặc biệt là hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Cây hàm ếch xuất hiện khá nhiều trong các bài thuốc và được dân gian ưa chuộng.

Thành phần hóa học và tác dụng dược lý

Theo y học hiện đại, toàn thân cây hàm ếch có chứa tinh dầu với thành phần chủ yếu là metyl-n-nonylxeton. Lá  cây chứa quexitrin, và hyperin C21H20O12 và izoquexitrozit. Đồng thời, loại cây này có tới 50% có tác dụng ức chế vi khuẩn thương hàn và vi khuẩn nhóm Staphylococcus.

Trong khi đó, đông y lại cho rằng loại cây này có khả năng tiêu thũng, giải độc, lợi niệu, thanh nhiệt, có thể chủ trị viêm thận phù thũng, ung thư gan, thấp khớp tạng khớp, sởi, viêm hạnh nhân, bạch đới, viêm mạch bạch huyết, rắn cắn, chàm, viêm mủ da, mụn nhọt,… hiệu quả.

Một số nghiên cứu khoa học về cây hàm ếch

Hoạt động kháng khuẩn: Nhóm nghiên cứu tại Đại học Chonnam (Hàn Quốc) tiến hành thử nghiệm chiết xuất nước và ethanol được lấy từ thảo dược hàm ếch và xác định được hoạt động kháng khuẩn đối với các loại vi khuẩn B. subtilis và E. coli. Nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy chiết xuất ethanol cho thấy hoạt động kháng khuẩn mạnh hơn so với chiết xuất nước.

Hoạt động chống viêm: Nhóm nghiên cứu tại Đại học Quốc gia Kangwon (Hàn Quốc) đã tiến hành thử nghiệm dịch chiết từ phần trên mặt đất của cây hàm ếch trên chuột, nhằm làm sáng tỏ các hoạt động chống viêm của loại thảo dược dân gian này. Kết quả nhóm đã xác định Saururus chinensis có các hoạt động chống viêm và chống nôn mạnh mẽ.

Hoạt động ức chế gan nhiễm mỡ: Được xác định từ thí nghiệm trên cơ thể chuột sử dụng chiết xuất thảo dược hàm ếch của nhóm nghiên cứu tại Cao đẳng Dược, Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc. Nhóm nghiên cứu đánh giá thảo dược hàm ếch có hoạt động ức chế gan nhiễm mỡ, bảo vệ tế bào gan.

Tác dụng bảo vệ gan và chống xơ hóa gan: Nhóm nghiên cứu tại Học viện Khoa học Trung Quốc tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc đã ghi nhận tác dụng bảo vệ và hỗ trợ điều trị đối với bệnh xơ gan do CCl 4 gây ra.

Hoạt động ức chế viêm đường hô hấp và hen suyễn: Nhóm nghiên cứu tại Cao đẳng Dược, Đại học Yeungnam, Hàn Quốc tiến hành thử nghiệm trên chuột nhằm đánh giá hoạt động đối với bệnh hen suyễn của chiết xuất từ thân lá thảo dược hàm ếch. Kết quả đã ghi nhận hoạt động  giảm viêm và tiết chất nhầy trong mô hình hen phế quản do ovalbumin gây ra, và hoạt động chống hen suyễn.

Các bài thuốc điều trị bệnh từ cây hàm ếch

Với những thành phần hóa học và tác dụng dược lý điển hình như trên, dược liệu cây hàm ếch được sử dụng trong một số bài thuốc chữa bệnh, điển hình như sau:

Trị đau nhức xương khớp do thay đổi thời tiết

• Chuẩn bị: Lá hàm ếch 30g.
• Thực hiện: Rửa thật sạch, cho nguyên liệu vào ấm rồi đổ 500ml nước vào đun sôi dùng uống thay trà. Thực hiện 7 ngày là kết thúc 1 liệu trình, lặp lại liệu trình từ 3 – 5 lần đến khi triệu chứng giảm hẳn.

Hỗ trợ điều trị sỏi bàng quang

• Chuẩn bị: Kim tiền thảo, dây tơ hồng xanh, cỏ tháp bút và bòng bong mỗi vị 15g, hàm ếch 20g.
• Thực hiện: Rửa sạch dược liệu, sau đó thêm 750ml nước vào sắc đến khi còn 500ml và dùng uống hằng ngày. Liệu trình kéo dài 15 ngày, có thể lặp lại liệu trình cho đến khi sỏi tan hoàn toàn.

Trị chứng vàng da do gan suy giảm chức năng

• Chuẩn bị: Ké hoa vàng 30g, vảy rồng 30g và hàm ếch 30g.
• Thực hiện: Sắc uống hằng ngày cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.

Chữa chứng chảy máu cam do nhiệt

• Chuẩn bị: Rễ đỗ quyên và cây hàm ếch mỗi vị 15g.
• Thực hiện: Cho tất cả dược liệu vào ấm, thêm 700ml vào sắc cho đến khi còn 250ml. Mỗi lần uống 125ml, ngày dùng 2 lần trong liên tục 10 ngày. Nếu bệnh chưa dứt, có thể lặp lại liệu trình nếu cần thiết.

Trị mụn nhọt sưng tấy trong giai đoạn chưa vỡ mủ

• Chuẩn bị: Lá hàm ếch.
• Thực hiện: Rửa sạch, giã thật nhỏ lá rồi đắp vào vùng da tổn thương do mụn nhọt và băng lại. Mỗi ngày áp dụng 3 lần trong khoảng 2 giờ và liên tục trong vòng 3 ngày sẽ thấy triệu chứng thuyên giảm rõ rệt, tình trạng mụn giảm sưng và dần biến mất.

Hỗ trợ điều trị khí hư bạch đới

• Chuẩn bị: Hàm ếch 60g, thịt lợn nạc 70g.
• Thực hiện: Thịt lợn băm nhỏ, ướp xào cho vừa, thêm nước đun thành canh; hàm ếch thái nhỏ cho vào nấu chín ăn cả cái lẫn nước. Cách ngày ăn một lần, dùng liền 10 lần sẽ thấy bệnh thuyên giảm rõ rệt.

Chữa bệnh hen suyễn, viêm đường hô hấp, gan nhiễm mỡ

Đây cũng là tác dụng tuyệt vời từ cây hàm ếch. Bài thuốc cụ thể được hướng dẫn như sau: Sử dụng thân lá của cây hàm ếch khô khoảng 40g đem rửa sạch đun nước uống hàng ngày. Người bệnh kiên trì áp dụng sẽ thấy hiệu quả như ý.

Hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan cổ trướng

Sử dụng thân lá hàm ếch khô 60g – 70g đem kết hợp với cây an xoa sao vàng 40g, bạch hoa xà 50g rửa sạch, sắc với khoảng 1,5 lít nước, đun cạn cô lấy khoảng 300ml. Chia nước làm nhiều phần và cho bệnh nhân uống trong ngày.

Điều trị phù thũng, tiểu rắt, giúp lợi tiểu

Để lợi tiểu nhanh các bạn nên dùng thân lá tươi khoảng 80g, đen rửa sạch, để dáo nước, giá nát, ép lấy nước uống tươi. Nếu không có lá tươi có thể dùng thân lá khô 30g, đun với khoảng 800ml nước, đun cạn lấy 400ml nước uống trong ngày.

Cải thiện triệu chứng và hỗ trợ điều trị bệnh gout

Bên cạnh những tác dụng trên thì có thể nói việc sử dụng cây hàm ếch cho người bệnh gout (gút) mang đến hiệu quả tuyệt vời. Với những thành phần hóa học có trong tinh dầu, loại cây này giúp giảm nhanh triệu chứng gout cấp, giúp người bệnh dễ chịu, vận động thoải mái và hỗ trợ quá trình điều trị bệnh đạt hiệu quả tốt hơn.

Cách áp dụng: Sử dụng cây hàm ếch rửa sạch rồi nấu nước uống hàng ngày. Áp dụng liệu trình khoảng 7 ngày để cảm nhận rõ rệt hiệu quả.

Lưu ý khi sử dụng cây hàm ếch

Với mỗi loại dược liệu, người bệnh muốn đạt hiệu quả cao trong điều trị bệnh thì cần sử dụng đúng cách. Đối với cây hàm ếch, cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Chú ý dùng đúng liều lượng theo bệnh lý cụ thể.
• Không nên tự ý dùng khi chưa tham khảo ý kiến bác sỹ.
• Không dùng cho phụ nữ mang thai.

Bên cạnh cây hàm ếch thì hiện nay ngày càng có nhiều loại thảo dược thiên nhiên được tận dụng tối đa trong các bài thuốc điều trị bệnh dân gian như: thổ phục linh, bồ công anh, hy thiêm, tỳ giải, lá sen,… Đặc biệt, đối với những người bệnh xương khớp nói chung và bệnh gout nói riêng thì đây đều là những “thần dược”.

LIÊN HỆ MUA SẢN PHẨM
Hotline: 0939714275
tiemthuocbacsaithanh
Thuocbacsaithanh

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
– Công dụng BỒ CU VẼ
– CÂY CHỈ THIÊN CHỮA BỆNH GÌ?