Ích trí nhân theo y học cổ truyền là vị thuốc bổ thận, cố khí, sáp tinh. Vị thuốc thường được sử dụng để điều trị các chứng tiểu đêm, tiểu gấp, tiểu nhiều lần, tiểu mất kiểm soát, tiểu không tự chủ.
- Tên gọi khác: Anh hoa khố, Ích chí tử, Trích đinh tử
- Tên khoa học: Alpinia oxyphylla Miq
- Họ: Gừng – Zinggiberaceae
Bộ phận sử dụng
Bộ phận dùng của cây Ích trí nhân là quả, phơi hay sấy khô.
Quả có hình bầu dục, 2 đầu hơi nhọn, dài 20 – 24cm, đường kính 1,2 – 1,6cm. Vỏ màu nâu đỏ hoặc nâu xám, có 13 – 20 đường chỉ dọc nổi lên lồi lõm không đều, vỏ mỏng, hơi dẻo, dính sát với hạt.
Cách bào chế
Dùng sống: Loại bỏ tạp chất và vỏ ngoài, khi dùng giã nát.
Diêm ích trí (chế muối): Lúc chế, bỏ quả chín cho vào chảo sao vỏ cháy, bỏ vỏ lấy nhân, hoặc nhân tẩm nước muối, sao khô. Diêm ích trí sẽ làm tăng tác dụng điều trị tiểu đêm, vì theo Y học cổ truyền, vị mặn của muối sẽ dẫn thuốc vào thận.
Công dụng của Ích trí nhân
Theo Y học cổ truyền
Từ ngàn xưa, cây đã được sử dụng để chữa bệnh đái dầm, di mộng tinh, bổ dạ dày, trị đi tiểu đêm nhiều lần.
Theo kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại
Từ thành phần hoạt chất của cây, các nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu và chứng minh cây Ích trí nhân có tác dụng ức chế nhu động ruột, làm hạ nhịp tim, dãn mạch ngoại vi.
Một số bài thuốc có sử dụng Ích trí nhân
Trị di tinh
- Ích trí hoàn: Ích trí nhân, Phục linh, Phục thần lượng bằng nhau tán bột mịn, mỗi lần 8g, ngày 2 lần, uống với nước sôi ấm. Trị di tinh, bạch đới.
Trị chảy nước dãi nhiều
- Ích trí ẩm: Ích trí nhân, Đảng sâm, Bán hạ, Quất bì, Xa tiền tử, mỗi thứ 12g, Phục linh 16g, sắc uống.
Trị tiêu chảy
- Ích trí nhân, Hoài sơn, Kha tử nhục, mỗi thứ 12g, Mộc hương, Tiểu hồi, Can khương, Trần bì, Ô mai mỗi thứ 6g, tán bột mịn làm hoàn, uống mỗi lần 4 – 8g, ngày 2 lần tùy theo tuổi. Trị tiêu chảy kéo dài do tỳ thận dương hư.
Trị bụng trướng đau, tiêu chảy liên tục không cầm
- Dùng Ích trí nhân 80g, sắc nước thật đặc, uống dần (Thế Y Đắc Hiệu).
Trị đi tiểu ra máu
Gồm Ích trí nhân 80g, Phục thần 80g, Viễn chí, Cam thảo (thủy chưng) 320g. tán nhuyễn, trộn với rượu làm thành viên, to bằng hạt Ngô đồng lớn. mỗi lần uống 50 viên, với nước Gừng sắc, lúc đói (Bản Thảo Cương Mục).
Trị nước tiểu đục như nước vo gạo kèm bụng đầy
Lấy quả tẩm với nước muối cho kỹ, sao. Lại dùng nước Gừng sống tẩm Hậu phác rồi sao. Hai vị bằng nhau, thêm Gừng 3 lát, Táo 1 trái, sắc uống nóng (Vĩnh Loại Kiềm phương).
Trị phụ nữ bị băng huyết ra như nước
Băng huyết là vấn đề khó chịu của phụ nữ. Kinh nghiệm trước đây sử dụng Ích trí nhân, sao, tán nhuyễn. Uống 8g với nước cơm pha ít muối (Kinh Hiệu Sản Bảo).
Làm cho thơm miệng, tan mọi mùi tanh hôi
Dùng Ích trí nhân 40g, Cam thảo 8g, nghiền nát, cho vào gói kín. Thỉnh thoảng dùng lưỡi liếm 1 ít (Kinh Nghiệm Lương phương).
Trị có thai mà ra huyết
Lấy Ích trí nhân 20g, Sa nhân (cả vỏ) 40g. Tán nhuyễn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g với nước sôi, lúc đói (Hồ Thị Tế Âm phương). Liều thường dùng: 4 – 12g.
Các nghiên cứu khoa học
Trong nước
Hiện chưa tìm thấy nghiên cứu nào được thực hiện và công bố ở Việt Nam về dược tính, thành phần hóa học, công dụng của cây trên thực nghiệm và lâm sàng.
Nước ngoài
- Nước sắc Ích trí nhân cho uống 50mg/kg đối với chuột, thấy có tác dụng chống loét dạ dày
- Chiết xuất Ích trí nhân có tác dụng ức chế bệnh tiền liệt tuyến
- Nước sắc từ Ích trí nhân có tác dụng tăng bạch cầu trong huyết tương
- Tác dụng bảo vệ thần kinh của quả Ích trí nhân: chống quá trình chết tế bào thần kinh vỏ não
Tóm lại:
Các tác dụng chính của Ích trí nhân:
- Bảo vệ tế bào thần kinh
- Tăng cường trí nhớ
- Ngăn ngừa loãng xương thông qua việc ức chế hủy xương và mất xương
LIÊN HỆ MUA SẢN PHẨM:
HOTLINE: 0939714275
tiemthuocbacsaithanh
Thuocbacsaithanh
CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
TỲ BÀ DIỆP LÀ GÌ?
RỄ TỬ UYỂN
Bài Viết Liên Quan
BÀI 1268 – Gừng: Vị thuốc, gia vị tốt cho dạ dày
Trong dân gian, Gừng là một vị thuốc hỗ trợ tiêu hóa chữa chứng rối loạn [...]
Th10
BÀI 1267 – Bạn đã biết hết các tác dụng chữa bệnh của gừng?
Gừng (Zingiber officinale Rose.), họ gừng (Zigiberaceae) là cây thuốc nam được trồng hầu như [...]
Th10
BÀI 1266 – 9 tác dụng của atiso và lưu ý khi sử dụng để an toàn cho sức khỏe
Atiso được từ xưa đã được nhiều người tin dùng vì không những thơm ngon [...]
Th10