BÀI 134 – Hùng hoàng: khoáng chất đặc biệt và công dụng làm thuốc

Hùng hoàng còn gọi là Minh hùng hoàng, Hùng tinh, Yêu hoàng dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách Bản kinh là Khoáng thạch có sulfur asen thiên nhiên có tên là Realgar. Hiện nay ta còn phải nhập Hùng hoàng của Trung quốc, Hùng hoàng được bán với dạng to nhỏ không đều, màu vàng cam hoặc hơi hồng.

Vài nét về hùng hoàng

Hùng hoàng là một loại khoáng chất có màu đỏ cam hoặc màu vàng da cam, đôi khi hơi hồng (nếu là màu đỏ trong suốt thì gọi là “hùng tinh”).

Loại này được tìm thấy trên các ngọn núi và thường xuất hiện ở phía mặt trời mọc. Vì vậy, chữ “hoàng: trong tên của nó là để chỉ màu vàng còn chữ “hùng” là để chỉ con trống (mặt trời mọc mang tính dương, ứng hợp với chữ “hùng” – con trống).

Ngược lại, có một loại khoáng vật khác là “thư hoàng” thì lại được tìm thấy ở phía mặt trời lặn của các ngọn núi ở Trung Quốc, vì vậy, người ta dùng chữ “thư” để gọi (mặt trời lặn là âm tính – ứng hợp với chữ “thư”, nghĩa là con mái). Thư hoàng thì luôn có màu vàng.

Hùng hoàng có thể dùng làm thuốc không?

Mặc dù có độc nhưng hùng hoàng cũng là một vị thuốc (liệu pháp lấy độc trị độc, lấy độc giải độc). Trong Đông y, nó được dùng với liều rất thấp để uống trong thời gian ngắn (từ 1, 5 – 3 g bột để điều trị sốt rét) nhưng thường là được dùng ngoài da.

Tuy nhiên, việc sử dụng vị thuốc này cần có sự theo dõi nghiêm ngặt của bác sĩ và ngay cả khi dùng ngoài da thì cũng chỉ dùng trên một phạm vi nhỏ (trong thời gian ngắn) để tránh bị nhiễm độc qua da (2).

Cách dùng hùng hoàng điều trị bệnh

Theo y học cổ truyền, hùng hoàng là vị thuốc có độc nên được xếp vào hàng Trung phẩm (trong Thần nông bản thảo kinh). Nó có vị cay đắng và thường được dùng trong các trường hợp như:

Trị loét của bệnh ung thư hắc sắc tố ( melanoblastoma):

  • Hùng hoàng, Phàn thạch, Phục linh lượng bằng nhau tán bột đắp ngoài, ngày 1 – 2 lần phối hợp với uống nước sắc Kim ngân hoa, Liên kiều mỗi thứ 50g, ngày 1 thang thay nước chè. Đã trị 10 ca, khống chế được loét, giảm bớt chất xuất tiết có máu rõ ( Trương vĩnh Tường, Tạp chí Trung tây y kết hợp 1986,11:697)

Trị sốt rét khó khỏi: Bột Hùng hoàng 0,3g, Lục nhất tán 2g, trộn đều chia làm 2 bao. Uống 1 bao trước lúc lên cơn 2 giờ, 4 – 6 giờ sau uống 21 bao. Trị 29 ca đều uống 1 lần khỏi ( Vương Nãi Sơn, Báo nghiên cứu thành phẩm Trung dược 1982,7:46).

Trị lãi kim: Hùng hoàng 6g, Sử quân tử 6g, Bột Cam thảo, Khổ Hạnh nhân, Uất kim đều 3g, Ba đậu sương 2g, đều tán bột mịn, cho lượng mật ong vừa đủ chế thành viên.

-Từ 6 tháng đến 1 tuổi: uống 2 viên.

-Từ 1 – 2 tuổi: uống 4 viên.

-Từ 2 – 3 tuổi: uống 6 viên.

-Cứ theo tuổi mà uống vào lức sáng sớm lúc bụng đói 1 lần, ngày thứ 6 uống 2 lần, thường 2 liệu trình là khỏi. Đã trị 240 ca, khỏi 203 ca, tốt 31 ca, không thay đổi rõ 4 ca. Tỷ lệ kết quả 97,40% (Thường Ngọc Đường, Báo Trung y Hà bắc 1988,5:17).

Trị kiết lî: Hùng hoàng, Đại hoàng, Hoàng bá đều 3g, tán bột trộn nước làm hoàn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 1,5g. Tác giả trị hơn 10 ca đã qua thời kỳ cấp vẫn còn tiêu ra máu mũi, uống Tetracyclin không kết quả, uống thuốc này 10 ngày toàn bộ hết bệnh ( Lý Hoán, Sách nói qua về thuốc Khoáng vật, trang 252, Nhà xuất bản KHKT Sơn đông xuất bản 1981).

Trị viêm amydale cấp: Hùng hoàng cầm, Hoàng bá, Cát cánh, Cam thảo đều 150g, tán bột luyện mật làm hoàn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 10g. Trị 53 ca có 42 ca chỉ dùng thuốc trên đều trong 3 – 5 ngày khỏi ( Lý Hoán).

Trị lao hang: Hùng hoàng, Lưu hoàng đều 120 ca gia nước mật bò chế thành hoàn. Mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 0,3g. Trị 9 ca, khỏi 6 ca, 2 ca không kết quả, 1 ca tử vong vì bệnh nặng.

Trị ghẻ lở ngoài da, ngứa:

  • Hùng hoàng 6g, Vỏ cây Dâm bụt ( thổ cần bì) 12g, Ban miêu 10g, dùng dấm lâu năm ngâm 3 ngày xát vùng đau.
  • Hùng hoàng, Tỏi lượng vừa đủ giã nát đắp ngoài. Trị viêm da tiếp xúc.

Trị đinh nhọt độc, thấp chẩn:

  • Hùng hoàng 6g, Mẫu lệ nung 12g, tán bột trộn mật ong bôi ngoài.
  • Hùng hoàng 6g, Hoàng bá 15g, Băng phiến 1g, tán bột mịn rắc vào nếu chảy nước, nếu khô trộn dầu thơm bôi.

Trị trẻ em động kinh đàm rãi ủng tắc:

  • Hùng hoàng giải độc hoàn: Hùng hoàn, Uất kim đều 30g, Ba đậu ( bỏ hết dầu) 14 hạt tán bột nấu với dấm làm hoàn bằng hạt đậu xanh, mỗi lần 1 – 2 hoàn.

Trị lông mày rụng: Hùng hoàn tán nhỏ hòa dấm bôi vào.

Trị tai chảy mủ: Hùng hoàn, Thư hoàng, Lưu hoàng đều 4g, tán bột nhỏ mịn thổi vào tai.

Trị rắn rết cắn: Bôi bột Hùng hoàng vào vết cắn.

Liều lượng thường dùng và chú ý:

  • Lượng dùng ngoài vừa đủ tán bột đắp, xông khói.
  • Uống 0,15 – 0,30g, cho hoàn tán.

Lưu ý khi dùng: Tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng và phụ nữ mang thai, những người huyết hư thì không được dùng

LIÊN HỆ MUA SẢN PHẨM:
0939714275
tiemthuocbacsaithanh

Thuocbacsaithanh

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
Hoa Hòe trong điều trị tăng huyết áp
– ĐẠI HỒI – THUỐC HAY TỪ GIAN BẾP