BÀI 1146 – Thạch vĩ với 6 bài thuốc điều trị sỏi thận, viêm bàng quang, cầm huyết,…hiệu quả cao

Thạch vĩ là dược liệu phân bố chủ yếu ở vùng đồi núi nước ta, được đông y đánh giá cao về công dụng điều trị sỏi thận, viêm bàng quang, cầm huyết,…

Tên khoa học: Herba Pyrrosiae linguae

Tên gọi khác: cây lưỡi mèo, kim tinh thảo

Đặc điểm dược liệu thạch vĩ

Mô tả

Thạch vĩ là một loại dương xỉ với thân rễ nằm ngang, dài tới 0,50m, dày khoảng 4mm. Rễ có nhiều nhánh phân chia theo lối đơn túc. Trên thân rễ có nhiều vẩy, ở mặt dưới có nhiều rễ hình sợi, phân nhánh và mọc đối nhau.

Lá dược liệu có hai loại là lá bất thụ và lá hữu thụ. Lá hữu thụ có cuống dài tới 9cm, phiến lá hình lưỡi mác rộng dài 11-13cm, rộng 2-3cm. Mặt trên nhẵn màu xanh lục mặt dưới màu nâu nhạt có nhiều ổ tử nang phủ khắp trừ trên gân giữa. Các lá bất thụ có cuống ngắn hơn, độ 5cm, với phiến lá hình trái xoan hơi hình mác, dài khoảng 9-11cm, rộng 3-4cm. Mặt trên màu lục nhạt, mặt dưới màu nâu lục, gân lá hình lông chim.

Phân bố

Thạch vĩ sinh sống và phát triển tốt ở các cánh rừng rậm nhiệt đới, nhất là ở những kẽ đá ẩm ướt hoặc trên thân những cây gỗ lớn lâu năm.

• Trên thế giới, loài dược liệu này phân bố chủ yếu ở một số nước châu Á như Nam Trung Quốc, Mianma, Ấn Độ, các nước Đông Dương.
• Ở nước ta, cây chủ yếu mọc hoang hoặc được trồng ở các tỉnh miền núi như Cao Bằng, Lạng Sơn, Lào Cai, Hà Giang và các tỉnh trung du ở cả hai miền Nam, Bắc.

Toàn bộ bộ phận của cây bao gồm lá, thân, rễ đều được sử dụng làm dược liệu.

Thu hái, sơ chế, bảo quản

Dược liệu được thu hái quanh năm. Sau khi hái về, mang rửa sạch bụi bẩn, đất cát, sau đó phơi khô để dùng dần.

Bảo quản dược liệu nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc, mối mọt.

Thành phần hoá học

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong dược liệu có chứa một số thành phần chủ yếu như phytosterol, tanin thuộc loại pyrocatechic, những đường khử oxy, các chất béo và các chất vô cơ. Các hoạt chất này đều có những lợi ích nhất định đối với sức khoẻ.

Vị thuốc thạch vĩ

Tính vị, quy kinh

Theo đông y cây có vị đắng ngọt, tính hơi hàn, quy vào hai kinh phế và bàng quang.

Tác dụng dược lý

Theo nghiên cứu của các chuyên gia đông y và y học hiện đại, thạch vĩ có nhiều công dụng trị bệnh hiệu quả như:

Theo Y học cổ truyền: 

• Thạch vỹ có tác dụng lợi thủy thông lâm, hóa đàm chỉ khái, cầm máu.
• Chủ trị các chứng lâm, phù thũng, ho, băng lậu, thổ huyết, nục huyết.

Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại:

Thuốc có tác dụng cầm ho long đờm và có tác dụng kháng khuẩn.

Cách dùng, liều dùng

Có thể sử dụng dược liệu thạch vị dưới dạng thuốc sắc uống hoặc nấu với dầu để bôi lên tóc.

Liều 5 – 10g, dùng độc vị lượng có thể gấp đôi.

Bài thuốc từ thạch vĩ

Trị viêm đường tiểu

Để điều trị tình trạng viêm đường tiết niệu, người bệnh có thể áp dụng bài thuốc từ thạch vĩ theo 3 cách dưới đây:

• Thạch vỹ, Xa tiền tử đều 15g sắc uống trị viêm niệu đạo, viêm bàng quang cấp.
• Thạch vỹ 10g, Bồ hoàng 5g, Phi Hoạt thạch 8g, Mộc thông 4g, Xa tiền thảo 8g, nước 600ml sắc còn 200ml uống.
• Thạch vỹ, Sinh Bồ hoàng, Đương quy, Xích thược đều 10g sắc uống trị tiểu gắt, tiểu đỏ.

Trị chứng thổ huyết, băng huyết

Thạch vĩ có công dụng cầm máu hiệu quả, thích hợp dùng để cầm máu. Người bệnh nên kết hợp cùng một số dược liệu khác để bài thuốc có hiệu quả tốt nhất.

• Thạch vỹ tươi 40g, Địa du than, Tông lữ than đều 20g sắc uống trị phế nhiệt thổ huyết.
• Thạch vỹ, Trắc bá diệp, Chi tử, Đơn sâm, Kim anh tử đều 10g, Ích mẫu thảo 15g, cọng lá sen 3 cái, Hoa Mồng gà 6g, sắc uống. Trị huyết nhiệt băng lậu.

Trị viêm phế quản mạn tính

Viêm phế quản thường khiến người bệnh ho, đau họng kéo dài. Để điều trị chứng bệnh này, người bệnh thực hiện bài thuốc dưới đây:

• Thạch vỹ, Binh lang lượng bằng nhau tán bột mịn trộn đều, mỗi lần 5 – 8g uống với nước gừng.
• Thạch vỹ 5 – 10g độc vị hoặc dùng trong bài thuốc trị viêm phế quản mạn tính đều có kết quả nhất định, thường dùng trong 1 – 2 ngày, đàm giảm rõ rệt (Tư liệu nghiên cứu phòng trị viêm phế quản mạn tính tập 2, do nhà xuất bản Nhân dân Thượng hải xuất bản, 1973).

Điều trị sỏi thận, viêm bàng quang, viêm tiết niệu

Để hỗ trợ điều trị sỏi thận, viêm bàng quang, bên cạnh việc bổ sung nhiều nước, người bệnh nên kết hợp với bài thuốc từ cây thạch vĩ dưới đây:

Cây thạch vĩ khô 15g, xa tiền tử (hạt mã đề) 10g, ké đầu ngựa 15g, rễ cỏ tranh 10g đun với 1,5 lít nước uống trong ngày.

Điều trị tiểu ra máu

Để trị chứng tiểu ra máu, người bệnh thực hiện như sau:

Cây thạch vĩ khô 15g, cây huyết dụ 15g, cây dừa nước 10g đun nước uống hàng ngày.

6. Điều trị chứng rụng tóc

Trị chứng rụng tóc bằng thạch vĩ là phương pháp được nhiều người áp dụng bởi đây là phương pháp hiệu quả và an toàn. Cách thực hiện bài thuốc này như sau:

Người bệnh dùng 30g cây tươi xào với dầu vừng đến khi chín (Hoặc dùng cây khô nghiền bột, xào với dầu vừng), rồi bôi lên vùng da đầu bị rụng tóc.

Lưu ý khi sử dụng bài thuốc từ thạch vĩ

Mặc dù mang lại khá nhiều công dụng chữa bệnh, song người bệnh vẫn cần phải tuân thủ một số lưu ý dưới đây để bài thuốc đạt hiệu quả tốt nhất:

• Các bài thuốc từ thạch vĩ chỉ có công dụng hỗ trợ điều trị, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh
• Các bài thuốc có nguyên liệu tự nhiên nên cần một thời gian dài mới thấy được hiệu quả
• Phụ nữ có thai và đang cho con bú không nên sử dụng dược liệu
• Cần tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng các bài thuốc từ thạch vĩ tại nhà
• Người bệnh cần duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng như tăng cường luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng của cơ thể

LIÊN HỆ MUA SẢN PHẨM:
0939 714 275
tiemthuocbacsaithanh
Thuocbacsaithanh

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
MÓN NGON CÙNG SÂM: Canh nhân sâm hạt sen
MÓN NGON CÙNG SÂM: Canh nhân sâm tiềm chim cút